Ο Μάρτιν ΜακΝτόνα τα κατάφερε. Δημιούργησε μια από τις πιο συγκινητικές, επιδραστικές και μακάβριες buddy movies των τελευταίων ετών. Παράλληλα με τα «Πνεύματα του Ινισέριν» μπορεί να ζητήσει ακόμα και… πνευματικά δικαιώματα στην αποκλειστική υιοθέτηση του φιλμικού όρου δραμεντί (dramedy).
Αν υπάρχει ήδη η υποψία πως το κείμενο για την πρόσφατη ταινία του βρετανο-ιρλανδού σκηνοθέτη και σεναριογράφου θα είναι διθυραμβικό , τότε spoiler alert : θα είναι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως αυτή την άποψη ασπάζεται η μεγαλύτερη μερίδα του κινηματογραφικού χώρου αλλά και του κοινού. Πως όμως ένα έργο με μια τόσο απλή φαινομενικά θεματολογία μπορεί να λειτουργήσει ως ένα εργαλείο κοινωνικού
προβληματισμού και εφαλτήριο μελέτης της αποδόμησης της ανθρώπινης φύσης;
Μια «φιλία» με φόντο τον Ιρλανδικό Εμφύλιο
Αυτή βέβαια είναι και η ωμή «ομορφιά» των Πνευμάτων του Ινισέριν. Ο φακός, οι σελίδες του σεναρίου του ΜακΝτόνα περιορίζονται κατα βάσιν σε δύο ανθρώπους που σταματάνε να μοιράζονται μια «φιλία» και ανοίγουν έναν διάλογο που υπερβαίνει τα στενά όρια της υποβαθμισμένης και μοναχικής επαρχίας. Η ταινία μας μεταφέρει στο μυθοπλαστικό χωριό του Ινισέριν στα πρόθυρα της λήξης του Ιρλανδικού Εμφυλίου. Οι… ιδιαίτερα πολιτικοποιημένοι θα μπορούσαν εύλογα να παραλληλίσουν την κόντρα των δύο πρωταγωνιστών με τον εμφύλιο και την ματαιότητα και ανωφέλεια που τον διακατείχε καθ’όλη τη διάρκειά του. Ενδιαφέρον βέβαια προξενεί και η εντυπωσιακή φωτογραφία του Μπεν Ντέιβις που αιχμαλωτίζει τη νοσηρή μοναχικότητα και γεωγραφική αποξένωση που αναβλύζει από το όμορφο, αλλά απομονωμένο νησί της Ιρλανδίας.
Εκεί δοκιμάζεται η σχέση του Κολμ Ντόχερτι (Μπρένταν Γκλίσον) και του Πάντρικ Σούλιβαν (Κόλιν Φάρελ) . Ο Κόλμ μια μέρα, χωρίς προειδοποίηση ενημερώνει τον Πάτρικ πως δεν θέλει να είναι πια φίλοι και τερματίζει οποιαδήποτε επικοινωνία μεταξύ τους, προς την εύλογη έκπληξη του Πάντρικ. Τόσο η σεναριακή και σκηνοθετική καθοδήγηση του ΜακΝτόνα, όσο και οι συναρπαστικές ερμηνείες των Γκλίσον και Φάρελ μας βοηθούν να σκιαγραφήσουμε στην εντέλεια των ψυχισμό των δύο αντρών , καθώς και να αποκωδικοποιούμε με ενδιαφέρον το σύνολο των ενεργειών τους, τις αλληλεπιδράσεις τους αλλά και τη συναισθηματική τους κατάσταση με την εξέλιξη της πλοκής. Ποιά είναι όμως η ρίζα της ρήξης των δύο αντρών;
Σε αναζήτηση μιας υστεροφημίας
Ο Κολμ είναι ένας άνθρωπος γερασμένος, που σιγά σιγά συνειδητοποιεί πως το πέρασμά του από τον κόσμο είναι αδιάφορο. Νιώθει πως η ίδια η ζωή έχει μετατραπεί σε μια ανίατη ασθένεια που του τρώει τα σωθικά αργά και βασανιστικά. Αποφασίζει πως η μουσική, οι συνθέσεις που δημιουργεί με το βιολί του θα δώσουν ένα διαχρονικό νόημα στην μέχρι τώρα ανούσια περιπλάνησή του στο Ινισέριν και θα του
εξασφαλίσουν έστω μια μικρή υστεροφημία. Για να το κάνει αυτό θα προβεί στην πιο «ανώδυνη» θυσία : να κόψει τους δεσμούς του με τον Πάντρικ . Έναν άνθρωπο που απελπισμένα προσπαθεί ο Κόλμ μονίμως μέσα από την ταινία να παρουσιάσει ως βαρετό, μονότονο και χωρίς κάποιο ενδιαφέρον στοιχείο. Στην ουσία φτάνει ακόμα και σε ακραίες ή βίαιες μεθόδους για να πείσει τον Πάντρικ πως ο τελευταίος για εκείνον είναι απλά χαμένος χρόνος.
Μοιραίοι χαρακτήρες εν μέσω κωμικοτραγικών συμβάντων
Ο ίδιος ο Πάντρικ ειρωνικά αντιπροσωπεύει αυτό ακριβώς που του προσάπτει ο μέχρι πρότινος φίλος του. Είναι ένας άνθρωπος καλοκάγαθος μεν, συμβιβασμένος δε με την ρουτίνα της ζωής του, χωρίς ίχνος επιθυμίας για αλλαγή και βλέψεις για το μέλλον του. Μέσα στην αφέλειά του, αδυνατεί να καταλάβει τα επιχειρήματα του Κολμ και ψάχνει εξηγήσεις στο πρόσωπο τρίτων. Όπως του αφελή νεαρού Ντόμινικ (Μπάρι Κέογκ) που γίνεται μόνιμα έρμαιο του βίαιου αστυνομικού πατέρα του, ή της αδερφής του Σιοβάν, η οποία, υποδυόμενη από την εξαιρετική Κέρι Κόντον, «ντύνεται» ως η φωνή της λογικής και επιδιώκει να ρίξει φως στην ανούσια και μάταιη αψιμαχία των δύο αντρών, παράλληλα αναζητώντας το δικό της «σωσίβιο» που θα την φέρει μακριά από το Ινισέριν.
Συνοδευόμενος από την βουκολική μουσική του Κάρτερ Μπούργουελ, ο ΜακΝτόνα εκμεταλλεύεται την προϋπηρεσία του ως θεατρικός σκηνοθέτης για να αποδώσει τους χαρακτήρες του ως μοιραίους ή και αυτοτιμωρητικούς, με τραύματα και ανοιχτές πληγές που μοιραία θα οδηγήσουν στην νέμεσις και την συναισθηματική ρήξη που τόσο επιζητούν (;). Ο Κόλμ βλέπει στον Πάντρικ την ματαιότητα της ζωής του
και ο Πάντρικ βλέπει στον Κόλμ μια διαταραχή της οκνηρής αλλά απλής ύπαρξής του. Γινόμαστε εν τέλει μάρτυρες κωμικωτραγικών συμβάντων που θρυμματίζουν τον ανδρισμό των πρωταγωνιστών και αποκαλύπτουν την εύθραυστη φύση της φιλίας τους.
Όλα τα παραπάνω βέβαια συντελούν σε μια ταινία που δικαίως προπορεύεται στην κούρσα των φετινών Όσκαρ και αποτελεί ένα masterclass ερμηνευτικής και σεναριακής δόμησης.
Πληροφορίες για την ταινία «Τα Πνεύματα του Ινισέριν»
Δραματική Ταινία, Αγγλο-ιρλανδο- αμερικανικής παραγωγής
Διάρκεια 114′
Σκηνοθεσία : Μάρτιν ΜακΝτόνα
Παίζουν : Μπρένταν Γκλίσον, Κόλιν Φάρελ, Κέρι Κόντον, Μπάρι Κέογκ
Υπόθεση : Στην Ιρλανδία του 1923, ο Παντράικ έρχεται σε απόγνωση όταν ο καλύτερός του φίλος αρνείται να τον δει και να του μιλήσει. Προσπαθεί επανειλημμένα να επικοινωνήσει μαζί του, αλλά εκείνος του παραδίδει ένα ανατριχιαστικό τελεσίγραφο.
