Ο βανδαλισμός σε μεγάλο βαθμό κρύβει από πίσω διάφορα κίνητρα. Επιπλέον, δεν περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο δημόσιο χώρο ή πεδίο και χρησιμοποιείται ως ένα εργαλείο πολιτικής, κοινωνικής ή άλλου είδους τοποθέτησης. Ακόμα και ο πολιτισμός έχει μπει στο στόχαστρο ακραίων πράξεων, με τις ζημιές που υπέστησαν ιστορικοί πίνακες και γλυπτά να είναι αρκετά σοβαρές.
Στο CalendArt συγκεντρώσαμε και παραθέτουμε 5 περιπτώσεις βανδαλισμού σπουδαίων έργων τέχνης, που χρονολογούνται από το 1914 έως σήμερα.
1. Ντιέγκο Βελάσκεθ – Η Αφροδίτη μπροστά στον Καθρέφτη (1914)
Το 1914 η σουφραζέτα Μαίρυ Ρίτσαρντσον εισήλθε στην London National Portrait Gallery με έναν… μπαλτά και χωρίς δισταγμό «έσκισε» με απανωτές κινήσεις και σε πολλά μέρη τον διάσημο πίνακα του Ντιέγκο Βελάσκεθ, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την σύλληψη της Έμελιν Πάνκχερστ, ηγετική φιγούρα του κινήματος των Σουφραζετών. Ωστόσο, χρόνια αργότερα, πολλοί ισχυρίστηκαν πως αυτή της η κίνηση πήγαζε από την απέχθεια για την αντικειμενοποίηση της γυναίκας και την ανδρική φαντασίωση που συμβολίζει ο πίνακας. Βέβαια η Ρίτσαρντσον ισχυρίστηκε πως «κατέστρεψα την πιο όμορφη γυναίκα της μυθολογίας ως ένδειξη διαμαρτυρίας προς την κυβέρνηση, που κατέστρεψε την κυρία Πάνκχερστ, τον πιο όμορφο χαρακτήρα στην σύγχρονη ιστορία»
2. Λεονάρντο Ντα Βίντσι – Μόνα Λίζα (1956)
Ένα από τα σπουδαιότερα έργα όλων των εποχών, η Μόνα Λίζα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι έχει δεχθεί επίθεση βανδαλιστών πολυάριθμες φορές, με την τελευταία να ήταν με μια… τούρτα. Μερικές χρονιές όμως ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές, όπως το 1956, όταν ένας επισκέπτης στο Λούβρο έριξε μεγάλη ποσότητα οξέως στο κάτω μισό του πίνακα, ενώ σε ένα δεύτερο περιστατικό, μέρος της Μόνα Λίζα σκίστηκε από την ρίψη μιας μεγάλης πέτρας. Οι ζημιές που προκλήθηκαν και στις δύο περιπτώσεις ήταν ανυπολόγιστες, με αποτέλεσμα να αποφασισθεί ο πίνακας να προστατεύεται από ένα γυάλινο τζάμι επ’αορίστον.
3. Μικελάντζελο – Πιετά (1972)
Τον Μάιο του 1972 ένας αυστραλός γεωλόγος ονόματι Λάζλο Τόθ, αφού στάθηκε μπροστά από την γλυπτή απεικόνιση της Παναγίας Παρθένου να κρατάει τον νεκρό Υιό της, έβγαλε ένα σφυρί που κουβαλούσε και χτύπησε μανιασμένα το έργο τέχνης, φωνάζοντας «Είμαι ο Ιησούς Χρηστούς και αναστήθηκα από τους νεκρούς!». Μια ομάδα περαστικών προσπάθησε να τον σταματήσει, με έναν τουρίστα να τον χτυπάει επανειλημμένα στο πρόσωπο. Όμως η ζημιά είχε ήδη γίνει. Η Πιετά είχε χτυπηθεί 15 φορές, με τον αριστερό ώμο της Παναγίας τελείως κατεστραμμένο και μέρη των βλεφαρίδων και της μύτης φθαρμένα. Όσο για τον Τοθ, ο οποίος έπασχε από το σύνδρομο του Μεσσία, διαγνώστηκε ψυχικά διαταραγμένος και εισήχθη σε ψυχιατρείο στην Ιταλία πριν απελαθεί στην Αυστραλία.
4. Ρέμπραντ – Η Νυχτερινή Περίπολος (1974)
Αν και υπάρχουν τρεις περιπτώσεις βανδαλισμού που αφορούν την Νυχτερινή Περίπολο του Ρέμπραντ, η επίθεση του Γουίλιαμ ντε Ράικ το 1974 ήταν αυτή που προκάλεσε τις μεγαλύτερες ζημιές. Ο ντε Ράικ, δάσκαλο στο επάγγελμα, έκανε 12 μαχαιριές στον πίνακα με έναν σουγιά που είχε κρύψει στην τσέπη του. Έπειτα από το συγκεκριμένο επεισόδιο εισήχθη σε μια ψυχιατρική κλινική, στην οποία και αυτοκτόνησε το 1976.
Ο ντε Ράικ είχε ισχυριστεί πως κατέστρεψε τον πίνακα για τον Κύριο, ο οποίος τον διέταξε να το κάνει. Όμως δεν ήταν το μοναδικό ψυχικά διαταραγμένο άτομο που προκάλεσε ζημιές στον πίνακα του Ρέμπραντ. Το 1911 ένας μάγειρας του ναυτικού έσκισε μέρη του έργου με μπαλτά, ενώ το 1990 ένας επισκέπτης έριξε μεγάλη ποσότητα οξέως.
5. Μαρσέλ Ντυσάν – Πορσελάνινο Ουρητήριο (2006)
Το 2006, ο Πιέρε Πινοντσέλι πλήρωσε πρόστιμο ύψους 214.000 ευρώ, για την επίθεση με σφυρί στο Πορσελάνινο Ουρητήριο του Μαρσέλ Ντυσάν στο Κέντρο Πομπιντού. Μάλιστα, κατά την ακρόασή του, ομολόγησε πως είχε ουρήσει σε ένα αντίγραφο του έργου το 1993 στην Νίμ. Σύμφωνα με τον πρώην πωλητή, αυτή του η κίνηση εικονομαχίας ήταν μια… περφόρμανς που ήθελε να υπενθυμίσει την ριζοσπαστική φύση της τέχνης. «Το έκανα μοντέρνο και έφτιαξα κάτι καινούργιο, που πίστευα θα ενέκρινε ο Ντυσάν» είχε πει ο Πινοντσέλι.
Με πληροφορίες από Far Out Magazine
